چگونه فرش را تا کنیم که به بافت آن آسیب نرسد؟ + تکنیک های حرفه ای

جابجایی، نگهداری یا انبار کردن فرش ها، بویژه فرش های دستباف و نفیس، همواره با دغدغه آسیب دیدن بافت، شکستگی تار و پود و از بین رفتن زیبایی همراه است. فرش ها برخلاف پارچه، ساختاری متراکم و نسبتا شکننده دارند که در صورت تا شدن یا فشار نامناسب، دچار آسیب های جدی و دائمی می شوند. فرش را هرگز از طول تا نکنید، بلکه آن را حتما لوله کنید. در مواقعی که لوله کردن به دلیل محدودیت فضا یا جابجایی طولانی امکان پذیر نیست، روش های تا کردن اصولی را به کار ببرید تا کمترین آسیب به بافت فرش برسد.

چرا تا کردن غیراصولی به فرش آسیب می زند؟

بافت فرش، بخصوص در نقاط گره خورده و متراکم، هنگام تا شدن تحت فشار شدید قرار می گیرد. اگر فرش از پشت یا به صورت نامنظم تا شود، این فشار باعث ایجاد خطوط دائمی، شکستگی رشته های تار و پود (بویژه در فرش های قدیمی یا خشک) و در نهایت تخریب ساختار فرش می شود. آسیب اصلی در ناحیه خم شدگی اتفاق می افتد و با گذشت زمان، این خطوط به شکستگی های کامل و ریزش پرز تبدیل می شوند.

انتخاب روش مناسب تا زدن فرش

اصلی ترین قانون در تا کردن فرش این است که پُرز (سمت خواب) فرش باید همواره رو به داخل باشد.
هنگامی که پرز به داخل تا می شود، حجم نرم پرزها نقش یک "بالشتک" طبیعی را ایفا می کند و از وارد آمدن فشار مستقیم به نقاط حساس گره ها جلوگیری می نماید. اگر پشت فرش (محل گره ها) رو به داخل باشد، تمام فشار روی این نقاط متمرکز شده و باعث ترک خوردن گره ها می شود.
برای تا کردن اصولی فرش نیاز به یک فضای باز و تمیز که فرش کاملا در آن پهن شود، پارچه تمیز، پلاستیک حباب دار یا نایلون ضخیم برای بسته بندی نهایی و طناب محکم یا بند بسته بندی برای محکم کردن فرش پس از تا زدن است.

 

 

مراحل تا زدن فرش به روش یک لایه (برای فرش های کوچک و متوسط)

این روش برای فرش هایی با ابعاد ۲ تا ۶ مترمربع مناسب است.

آماده سازی 

فرش را روی زمین پهن کنید، مطمئن شوید سطح زیر آن کاملا صاف و عاری از هرگونه شیء تیز یا برجسته باشد. 

تا زدن از کناره ها (لبه های طولی)

لبه های طولی فرش (کناره های بلندتر) را به سمت مرکز فرش تا کنید. این تا باید به قدری باشد که عرض فرش به حدود یک سوم عرض اولیه برسد. دقت کنید که تا زدن باید به آرامی انجام شود تا چین خوردگی ناگهانی ایجاد نشود.

تا زدن پایانی (از لبه های عرضی)

حال که فرش دراز و باریک شده است، از یکی از لبه های عرضی (لبه های کوتاه تر) شروع به تا زدن کنید. هر تا را با دقت و اندازه مساوی (مثلا هر ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر) انجام دهید تا فرش به شکل یک مربع یا مستطیل کوچک دربیاید. در این مرحله، پرز فرش به طور کامل در داخل قرار گرفته است.

مراحل تا زدن فرش به روش دو لایه (برای فرش های بزرگ و سنگین)

این روش برای فرش هایی با ابعاد بیش از ۹ مترمربع که ضخامت بیشتری دارند، مناسب است.

نصف کردن از عرض

ابتدا فرش را روی زمین پهن کنید سپس فرش را از وسط عرض، طوری تا کنید که دو لبه طولی (بالا و پایین) به هم برسند. در این حالت، فرش به نصف اندازه اولیه خود تبدیل شده و پرز فرش کاملا رو به داخل قرار گرفته است.

اجرای روش یک لایه

فرش اکنون به صورت دو لایه روی هم قرار دارد. با این تفاوت که به دلیل دولایه بودن، مقاومت و استحکام بیشتری در برابر شکستگی پیدا کرده است. از اینجا به بعد، مراحل روش یک لایه را روی این فرش دولایه اجرا کنید:
لبه های طولی کناری (که الآن لبه های دولایه اند) را به سمت مرکز تا بزنید.
سپس، فرش تا شده را از لبه های عرضی به شکل یک مربع یا مستطیل تا کنید.

 

 

بسته بندی نهایی

پس از تا زدن فرش، بهتر است آن را با یک پوشش محافظ مانند نایلون ضخیم، پارچه کتان یا لایه ‌ای از پلاستیک حباب ‌دار بپوشانید تا از رطوبت، گرد و غبار و آسیب ‌های احتمالی در امان بماند. برای جلوگیری از باز شدن فرش نیز می ‌توان از طناب ‌های محکم استفاده کرد، به ‌طوری‌که در عین ایجاد استحکام، به بافت فرش فشار بیش از حد وارد نشود.
همچنین توصیه می‌ شود فرش برای مدت طولانی در حالت تا شده باقی نماند؛ زیرا بهترین روش نگهداری بلندمدت، قرار دادن آن به ‌صورت لوله شده و عمودی است. اگر مجبور هستید آن را مدتی تا شده نگه دارید، هر چند ماه یک ‌بار فرش را باز کنید تا هوا بخورد و سپس با شیوه ‌ای متفاوت آن را تا بزنید. در زمان جابجایی نیز باید با دقت عمل کرده، فرش را صاف حمل کنید و از خم کردن یا پرت کردن آن خودداری نمایید.

جمع بندی

در مجموع، تا زدن و نگهداری اصولی فرش، به ‌ویژه فرش‌ های دستباف و ارزشمند، برای جلوگیری از شکستگی، آسیب دیدن تار و پود و ایجاد خطوط دائمی بسیار حیاتی است. رعایت نکاتی مانند تا کردن با پرز رو به داخل، بسته ‌بندی صحیح و خودداری از انبار کردن طولانی ‌مدت به صورت تا شده، می‌ تواند عمر و سلامت فرش را تضمین کند.
اگر می ‌خواهید کار نگهداری و شست ‌و شوی فرش ‌های خود را با خیال آسوده به یک مجموعه معتبر بسپارید، قالیشویی توحید با تجربه تخصصی در شست ‌و شوی فرش ‌های دستباف، ابریشمی و نفیس و همچنین رعایت اصول استاندارد بسته ‌بندی و جابجایی، بهترین انتخاب برای حفظ زیبایی و سلامت فرش ‌های شما است. برای حفظ سلامت فرش های گرانبهای خود، بخصوص فرش های دستباف نفیس، همواره خدمات بهترین قالیشویی برای فرش دستباف را انتخاب کنید.