صاحبان فرش های دستبافت بخوانند
فرش دستبافت، هرچند نماد اصالت و هنر ایرانی است، اما برای صاحبانش گاهی به کابوسی از دردسرهای نگهداری تبدیل می شود؛ از حساسیت بالای الیاف طبیعی در برابر رطوبت و آفتاب گرفته تا تغییر رنگ در اثر شستشوی غیراصولی و نیاز دائمی به مراقبت های خاص. بسیاری از دارندگان این فرش ها پس از خرید، تازه متوجه می شوند که زیبایی و ارزش آن تنها در گرو نظافت اصولی، شرایط مناسب نگهداری و سرویس های تخصصی قالیشویی است. در واقع، هر فرش دستبافت اگر در دست افراد نابلد قرار گیرد، به جای سرمایه ای ارزشمند، به وسیله ای پرهزینه و آسیب پذیر تبدیل می شود. به همین دلیل در ادامه، همراه با قالیشویی توحید به بررسی مهم ترین چالش ها و راهکارهای نگهداری از فرش های دستبافت می پردازیم؛ تا بدانید چطور می توان از این سرمایه هنری ارزشمند، بدون دردسر و با خیال آسوده نگهداری کرد.
چرا نگهداری از فرش دستبافت این قدر دشوار است؟
فرش دستبافت برخلاف فرش های ماشینی، از الیاف طبیعی مانند پشم، کرک یا ابریشم بافته می شود؛ موادی که نسبت به تغییرات محیطی بسیار حساس اند. کوچک ترین رطوبت می تواند به پوسیدگی تار و پود منجر شود و نور مستقیم خورشید هم باعث از بین رفتن شفافیت رنگ های طبیعی می گردد. علاوه بر این، فرش های دستبافت اغلب ارزش هنری و مادی بالایی دارند، بنابراین هر آسیب کوچک به آن، خسارتی جدی محسوب می شود. از طرفی، روش های شستشو، نحوه جارو زدن و حتی تا کردن فرش در این نوع بافته ها باید اصولی و تخصصی باشد؛ در غیر این صورت ساختار بافت به مرور تغییر می کند و جلوه اصلی خود را از دست می دهد. به همین دلیل، صاحبان فرش های دستبافت معمولاً تنها زمانی از دشواری نگهداری آن آگاه می شوند که با مشکلاتی مانند تغییر رنگ، بوی نم یا کم رنگ شدن نقش و طرح روبه رو می شوند.
اشتباهات رایج صاحبان فرش های دستبافت در خانه
بسیاری از دارندگان فرش های دستبافت، به دلیل ناآگاهی از اصول نگهداری، ناخواسته باعث کاهش عمر و زیبایی فرش خود می شوند. در ادامه به مهم ترین این اشتباهات اشاره شده است:
• جارو زدن روزانه و پرقدرت که به بافت فرش آسیب می زند
• قرار دادن فرش در معرض مستقیم نور خورشید
• شستشو با مواد شوینده نامناسب یا تمیزکننده های خانگی
• استفاده از آب داغ هنگام شستن لکه ها
• تا کردن فرش برای مدت طولانی به جای لوله کردن آن
• قرار دادن پایه مبل یا وسایل سنگین روی یک نقطه ثابت از فرش
• خشک نکردن سریع فرش پس از رطوبت یا لکه گیری
• بی توجهی به لکه های کوچک که به مرور گسترده می شوند
• شستشوی فرش در خانه بدون مشورت با قالیشویی تخصصی
• نگهداری فرش در محیط های مرطوب یا انبارهای بدون تهویه
تأثیر شستشوی غیراصولی بر الیاف و رنگ فرش های نفیس
شستشوی غیراصولی، بزرگ ترین تهدید برای سلامت فرش های دستبافت است. الیاف طبیعی این فرش ها در برابر مواد شیمیایی قوی و دمای بالای آب بسیار حساس اند و در صورت استفاده از شوینده های نامناسب، ساختار تار و پود آن به سرعت تضعیف می شود. بسیاری از فرش های نفیس به دلیل همین اشتباهات خانگی، در اولین شستشو براقیت و نرمی خود را از دست می دهند. از سوی دیگر، رنگ های گیاهی که در بافت این فرش ها به کار رفته اند، در برابر ترکیبات قلیایی یا اسیدی مقاومت کمی دارند و در تماس با مواد نامناسب، دچار تغییر رنگ، دوگانگی یا پخش شدن رنگ در بافت می شوند. نتیجه این است که فرش ارزشمند شما، نه تنها جلوه هنری خود را از دست می دهد، بلکه بخش هایی از آن غیرقابل ترمیم می گردد. به همین دلیل، سپردن شستشو به قالیشویی های تخصصی مانند قالیشویی توحید، تنها راه حفظ دوام و اصالت فرش های نفیس است.
رطوبت، آفتاب و حشرات؛ سه دشمن اصلی فرش دستبافت
فرش دستبافت همان قدر که زیبا و ارزشمند است، در برابر عوامل محیطی نیز آسیب پذیر محسوب می شود. رطوبت باعث پوسیدگی تدریجی الیاف طبیعی و ایجاد بوی ناخوشایند در بافت فرش می گردد؛ مخصوصاً زمانی که فرش برای مدت طولانی روی زمین مرطوب یا کف پوش های بدون تهویه قرار گیرد. نور مستقیم خورشید نیز از دیگر دشمنان پنهان فرش است که به مرور رنگ های گیاهی آن را کمرنگ و بافت را خشک و شکننده می کند. علاوه بر این، حشراتی مانند بید، از پشم طبیعی تغذیه می کنند و در صورت بی توجهی، می توانند بخش هایی از فرش را نابود کنند. بنابراین نگهداری درست، جابه جایی دوره ای و شستشوی تخصصی، بهترین راه برای محافظت از این آثار هنری در برابر دشمنان خاموش اما خطرناک است.
نکات طلایی برای افزایش عمر فرش های دستبافت
نگهداری اصولی از فرش دستبافت نه تنها جلوه و زیبایی آن را حفظ می کند، بلکه باعث افزایش عمر و ماندگاری بافت و رنگ آن می شود. برای حفظ ارزش این فرش های اصیل، رعایت نکات زیر ضروری است:
• جارو زدن فرش به صورت ملایم و در جهت خواب پرزها
• جابه جا کردن فرش هر چند ماه یک بار برای جلوگیری از ساییدگی یک طرفه
• پرهیز از قرار دادن فرش زیر نور مستقیم خورشید یا در مجاورت رطوبت
• استفاده از زیرانداز نمدی برای کاهش فشار و جلوگیری از لغزش
• دور نگه داشتن فرش از بخاری، شومینه یا وسایل گرمایشی
• لکه گیری فوری با آب سرد و پارچه تمیز بدون مواد شوینده قوی
• لوله کردن صحیح فرش در زمان جابه جایی یا نگهداری طولانی مدت
• بررسی دوره ای پشت فرش برای اطمینان از نبود بید یا آفت
• شستشوی سالانه فرش برای حفظ سلامت الیاف و ثبات رنگ
چرا شستن فرش دستبافت را نباید به هر قالیشویی سپرد؟
فرش دستبافت، تنها یک کف پوش نیست؛ بلکه اثری هنری است که حاصل ماه ها یا حتی سال ها تلاش بافنده است. به همین دلیل شستشوی آن نیازمند دقت، تخصص و تجهیزات استاندارد است. سپردن چنین فرشی به قالیشویی های غیرتخصصی یا بدون تجربه کافی، می تواند به قوام بافت و ثبات رنگ های طبیعی آن آسیب جدی وارد کند. استفاده از مواد شوینده نامناسب، آب با دمای بالا و خشک کردن نادرست از جمله عواملی هستند که به سادگی می توانند فرش را دچار تغییر رنگ یا جمع شدگی کنند.
در مقابل، مراکز معتبری مانند قالیشویی در جمهوری یکی از بهترین شعب قالیشویی توحید با استفاده از تجهیزات مدرن، مواد شوینده طبیعی و کارشناسان متخصص در حوزه شستشوی فرش های نفیس، تمام مراحل شستشو را با دقت و ظرافت انجام می دهند تا اصالت و زیبایی فرش شما حفظ شود.
جمع بندی
فرش های دستبافت اگرچه میراثی از هنر و فرهنگ ایرانی اند، اما نگهداری از آن ها نیازمند آگاهی، دقت و مراقبت تخصصی است. رطوبت، نور خورشید، شستشوی غیراصولی و بی توجهی به اصول نگهداری می توانند به سادگی این آثار ارزشمند را از بین ببرند. همان طور که در این مقاله دیدیم، کوچک ترین اشتباه در نظافت یا شستشو، خسارتی جبران ناپذیر به دنبال دارد.
قالیشویی توحید با سال ها تجربه در شستشوی انواع فرش های دستبافت، ابریشمی و نفیس، این اطمینان را به شما می دهد که فرش تان با بهترین روش ها و زیر نظر متخصصان شسته و نگهداری شود. اگر می خواهید زیبایی، لطافت و اصالت فرش خود را سال ها حفظ کنید، انتخاب توحید، انتخابی آگاهانه و مطمئن است.
